สมาธิ กับ จักระ

การฝึกสมาธิ ที่มีความสัมพันธ์กับ จักระ นั้นจะมีการใช้กันมากในฝ่ายมหายาน โดยอาศัยศาสตร์ของโยคะ ที่ให้ความสำคัญกับ จุดจักระต่างๆ บนร่างกาย ซึ่งสัมพันธ์กับพลังของจักรวาล
จักระคือศูนย์รวมของพลังงานภายในร่างกายของมนุษย์ ซึ่งเป็นศูนย์พลังอันละเอียดอ่อนที่โดยทั่วไปจะไม่สามารถสัมผัสได้ มนุษย์ มีจักระจำนวนมากมายอยู่ภายในร่างกาย จักระที่สำคัญของมนุษย์เรานั้น มีอยู่ด้วยกัน ๗ ตำแหน่งด้วยกัน จักระในแต่ละตำแหน่งมีหน้าที่ควบคุมการทำงานของอวัยวะส่วนต่างๆ ภายในร่างกายของคนเราให้ทำงานเป็นปกติ จักระทั้ง 7 นั้น จะมีความสัมพันธ์กับสีทั้ง 7 ของสีของรุ้งกินน้ำ โดยการฝึกสมาธิโดยการรวบรวมสมาธิไปที่จุดจักระต่างๆบนร่างกายนั้นทางโยคะมีความเชื่อว่าสามารถช่วยเบาเทาและรักษา อาการเจ็บป่วยที่มีความสัมพันธ์กับจักระนั้นๆได้

จักระ 1 (ดอกบัว 4 กลีบ) มีชื่อว่า มูละธารณะ อยู่ระหว่างอวัยวะเพศ และทวารหนัก มีความสัมพันธ์กับสีแดง
จักระที่ 1 นี้ เป็นรากฐานของระบบจักระ หรือระบบพลังงาน เป็นพื้นฐานของพลังชีวิต และเป็นกลไกที่ทำให้สืบทอดพันธุ์เป็นมนุษย์อยู่ในโลกทุกวันนี้
- ผู้ที่ปฏิบัติได้ถึงระดับสูงสุด จักระนี้จะเปิดเองโดยอัตโนมัติ

จักระ 2 (ดอกบัว 6 กลีบ) ชื่อว่า สวาธิษฐานะ ตั้งอยู่ตรงปลายก้นกบ เป็นศูนย์กลางเกี่ยวกับพลังทางเพศ รวมทั้งความเชื่อมั่นในตนเอง มีความสัมพันธ์กับสีส้ม
จักระที่ 2 นี้ ควบคุมระบบการสืบพันธุ์, การขับกากอาหารและของเสียออกจากร่างกาย (ระบบการขับถ่าย) รวมทั้งการตั้งครรภ์และการคลอด
- ใช้รักษาโรคเกี่ยวกับอัณฑะ, ท่อปัสสาวะ, อวัยวะสืบพันธุ์, มดลูก, รังไข่, ช่องคลอด, ทวารหนัก, กามโรค

จักระ 3 (ดอกบัว 8 กลีบ) มีชื่อว่า มณีปุระ อยู่ตรงแนวสะดือตัดกับกระดูกสันหลัง เป็นศูนย์กลางของการหยั่งรู้ ณ จุดนี้เป็นศูนย์กลางของร่างกาย มีความสัมพันธ์กับสีเหลือง
จักระนี้ ควบคุมระบบการย่อยอาหารและการขับถ่ายของเสีย
- ใช้รักษากระเพาะอาหาร, ลำไส้ใหญ่, ลำไส้เล็ก, ลำไส้อ่อน, ลำไส้แก่, ไส้ติ่ง, ตับ, ม้าม, ดี, กระเพาะปัสสาวะ, ไต, โรคเบาหวาน, ถุงน้ำดี, ต่อมหมวกไต

จักระ 4 (ดอกบัว 10 หรือ 12 กลีบ) ชื่อว่า อะนาหตะ โดยตั้งอยู่ตรงแนวหัวใจตัดกับกระดูกสันหลัง เป็นศูนย์รวมของความรักที่แท้จริง รวมทั้งการพัฒนาจิตใจ ด้วยความเมตตากรุณา และความเสียสละ จักระนี้สัมพันธ์กับสีเขียว
จักระที่4 มีหน้าที่ควบคุมระบบหมุนเวียนโลหิต, หัวใจและระดับไขมันในเส้นเลือด
- ใช้รักษาโรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น หัวใจโต, หัวใจเล็ก, หัวใจรั่ว, ความดันโลหิตสูง, ไขมันในเส้นเลือด, หัวใจเต้นอ่อนและเหนื่อยเร็ว

จักระ 5 (ดอกบัว 16 กลีบ) ชื่อว่า วิศทะ อยู่ตรงบริเวณเส้นแนวไหล่ตัดกับกระดูกสันหลัง เป็นศูนย์รวมของความรัก ความเห็นอกเห็นใจ ความสมดุลของสติปัญญา โดยจักระนี้สัมพันธ์กับสี ฟ้า หรือ น้ำเงิน
จักระนี้ ควบคุมระบบทางเดินหายใจ และผิวหนัง
- ใช้รักษาโรคปอด, หลอดลม, ลำคอ, ไซนัส, ต่อมผิวหนัง, หลอดลมอักเสบ, หอบหืด, ไอ, จมูก, ผื่นคัน, โรคผิวหนัง

จักระ 6 (ดอกบัว 2 กลีบใหญ่ และกลีบย่อย 100 กลีบ) ชื่อว่า อะชะ ตั้งอยู่ตรงกลางหน้าผาก หว่างคิ้ว เปรียบเสมือนนัยน์ตาของปัญญา ใช้เป็นตาที่ 3 (ญาณวิเศษ) โดยห้ามใช้จักระนี้ในการรักษาโรคอย่างเด็ดขาด จักระนี้มีความสำพันธ์กับสีน้ำเงินเข้ม
จักระนี้ ควบคุมสติปัญญา, ความนึกคิด, ความเฉลียวฉลาด, และระบบประสาท
- จักระนี้ใช้ทำสมาธิเท่านั้น (ถ้ารักษาโรคด้วยจักระนี้ จักระที่เปิดไว้ทุกจักระจะปิด)

จักระ 7 (ดอกบัว 1,000 กลีบ) ชื่อว่า สหสราระ อยู่ตรงกลางกระหม่อมหรือจุดตัดของเส้นที่ลากจากปลายจมูก ผ่านกลางหน้าผาก ตัดกับเส้นที่ลากจากหูซ้ายไปหูขวา เปรียบเสมือนมงกุฎดอกบัว มีความสัมพันธ์กับสี ม่วงเข้ม – สีดำ
จักระนี้ใช้ ควบคุม ระบบประสาททั้งหมดของร่างกาย เป็นศูนย์ควบคุมทุกจักระ เป็นจุดรับพลังจักรวาล และทำการกระจายไปทั่วร่างกาย เป็นจุดที่ สามารถรักษาอาการเจ็บป่วย ที่จักระอื่นไม่สามารถรักษาได้โดยตรง
- ใช้รักษาเส้นประสาท, สมอง, ตา, หู, อวัยวะในช่องปาก, โรคเจ็บป่วยซึ่งเกี่ยวกับระบบประสาททั่วไป ที่อยู่นอกเครือข่ายของ จักระอื่น เช่น ระบบกล้ามเนื้อ, ไทรอยด์, ต่อมทอนซิล, กล่องเสียง